Temat ekstremalnie życiowy i praktyczny! Podstawowe zasady wspierania innych są dość proste, mimo to jednak potrafimy rąbać temat na potęgę, nawet przez wiele lat..
Wiele razy, będąc w trudnej sytuacji poczuliśmy się dodatkowo zgnębieni, skopani, ośmieszeni, głupi lub bezradni. Wiele razy nie spotkaliśmy się z żadną reakcją, mimo że oczekiwaliśmy wsparcia.
Cztery podstawowe błędy przy wspieraniu:
- Nie takie wsparcie jak trzeba, jak osoba tego oczekuje i czego potrzebuje. Doradzanie zamiast pomocy. Pomaganie zamiast zrozumienia itp..
- Nie w tej kolejności – natychmiastowe doradzanie, które mimo że potrzebne, to przy braku wyrozumiałości i empatii łatwo zostanie odebrane jako atak.
- Toksyczne emocjonalnie, mimo że np. treściwe merytorycznie. Słuszność Twoich racji nie uprawnia do poniżającej formy przekazu.
- Brak wsparcia.
Dwa podstawowe rodzaje wsparcia – krytyczne i wzmacniające:
Krytyczne, gdy wspieramy wskazując braki, niedoskonałość i obszary do poprawy. To jest ta konstruktywna krytyka i skupienie się na brakach osoby, która potrzebuje wsparcia. Osoba korzysta dzięki temu, że wie gdzie teraz ma przyłożyć swoje starania i zmienić coś. To wsparcie jest potrzebne szczególnie wtedy, gdy osoba nie wie, że robi coś źle i gdy jej trudna sytuacja wynika z braku krytycznego spojrzenia na swoje postępowanie.
Wsparcie wzmacniające, gdy podkreślamy mocne strony, potencjał i zalety osoby, która potrzebuje wsparcia i gdy doceniamy tą osobę. Osoba korzysta dzięki uświadomieniu sobie własnych zasobów i dzięki uznaniu, którego być może najbardziej w tej sytuacji potrzebowała. Bardzo często dostajemy wsparcie krytyczne, a za mało wsparcia wzmacniającego – to tego inni potrzebują znacznie częściej niż nam się wydaje.
Poniżej opiszę obszary wsparcia. W każdym z tych obszarów można zastosować i może być potrzebne wsparcie krytyczne lub/i wsparcie wzmacniające.
Obszary wsparcia
Rozważymy je na konkretnym przykładzie. Powiedzmy, że Twój serdeczny przyjaciel lub bliska osoba z rodziny prowadzi firmę. Wpadł w problemy finansowe, ponieważ klienci nie płacą faktur na czas:
Wsparcie Emocjonalne – gdy pozwalasz doświadczyć emocji, które odczuwa przyjaciel, okazujesz współodczuwanie i empatię. Robisz coś, aby nie dokładać nieprzyjemnych emocji lub pomóc złagodzić doświadczane emocje i stresy. Odmianą wsparcia emocjonalnego jest podarowanie swojego towarzystwa.
Przykład: pomagasz przyjacielowi uspokoić się np. organizując wspólne wyjście na kręgle. Swoją postawą wysyłasz mu komunikat: “to przejściowe, wszystko ułoży się, chodź z nami na kręgle, odpocznij trochę od tego wszystkiego”.
Mentalne – gdy okazujesz szacunek dla czyjegoś światopoglądu i dla wartości, którymi kieruje się ta osoba. Dostrzegasz pewien sens w tym w co wierzy ta osoba, przyjmujesz podobną perspektywę. Gdy potrafisz stanąć po stronie racji, przekonań i wartości tej osoby i znajdujesz dowody potwierdzające słuszność jej poglądów. To nie oznacza, że masz uważać to samo, to oznacza wykazanie się wyrozumiałością dla świata rozmówcy.
Przykład: wykazujesz się wyrozumiałością wobec przyjaciel i wspólnie z nim ponarzekasz na klientów. Podkreślasz że rozumiesz, jak trudno w dzisiejszych czasach prowadzić firmę, szczególnie akurat w tej branży. Podkreślasz, że pewnie na jego miejscu postąpił/a byś tak samo, co pewnie skończyło by się podobnymi problemami także i w Twoim przypadku.
Merytoryczne – gdy podsuwasz wskazówki jak coś należy zrobić, tłumaczysz i wyjaśniasz metody wyjścia z trudnej sytuacji. Także wsparcie decyzyjne – gdy pomożesz komuś podjąć decyzję, przyjmiesz stanowisko lub zasugerujesz co ma zrobić ta osoba. Zyskiem z takiego wsparcia jest możliwość oparcia się na autorytecie zewnętrznym i/lub skorzystania z wiedzy oraz wskazówek.
Przykład: analizujesz ze swoim znajomym jego sytuację i dzielisz się strategiami, którymi Ty byś pokierował się na jego miejscu. Podsuwasz znajomemu tytuł książki, link do artykułu w internecie lub kontakt do specjalisty, który pomaga w takich sytuacjach.
Materialne – gdy przekazujesz, dajesz, pożyczasz, załatwiasz jakieś “dobra” materialne. Przykład: możesz udzielić pożyczki swojemu znajomemu, możesz kupić mu książkę z odpowiednimi wskazówkami, zafundować mu konsultacje ze specjalistą z zakresu oddłużania przedsiębiorstw lub szkolenie specjalistyczne w potrzebnym mu aktualnie obszarze.
Praktyczne – zrobisz coś, czego ta osoba nie potrafi lub na co nie ma czasu. Podejmiesz konkretne działania.
Przykład: angażujesz się i pomagasz przyjacielowi przy firmie. Sam czytasz książkę i zdobywasz wiedzę co robić w takich sytuacjach, aby następnie przekazać ją przyjacielowi lub pomagasz przyjacielowi przygotować pismo do dłużników lub załatwiasz w jego imieniu takie pismo u prawnika.
Liczy się końcowy efekt
To bardzo ważne! Wsparcie zależy od efektu, który koniec końców spowodujesz. Nadmiar wsparcia może działać zupełnie odwrotnie, gdy osoba staje się niesamodzielna przez zbyt duże Twoje zaangażowanie. Czasem wsparciem jest dać czegoś więcej lub wykazać się jakąś postawą. A czasem wsparciem jest przestać dawać aby osoba stała się bardziej samodzielna. Zrób to bardzo delikatnie. Jednocześnie czasem brak wsparcia jest najlepszym wsparciem.
Przykład: przestań pożyczać pieniądze swojemu znajomemu lub pomagać mu przy firmie lub ciągle udzielać mu wskazówek co ma zrobić, jeśli on zbytnio korzysta z Twojego wsparcia i jest zbyt mało samodzielny.
Dlaczego ludzie nie wspierają lub źle wspierają?
- Nie potrafią inaczej, bo tak się nauczyli, bo sami byli tak wspierani.
- Są przekonani, że wiedzą jak będzie najlepiej, a często tylko myślą że wiedzą, więc narzucają coś, co nie pasuje przyjmującemu pomoc.
- Nie mają świadomości tego, że potrzebujesz określonego wsparcia. Nie wykazali się empatią, nie rozumieją i nie czują tego co Ty przeżywasz. Głównie dlatego, że nie są Tobą – być może na Twoim miejscu nie przeżywali by tego samego. Dają Tobie wsparcie takie, jakie dali by sobie, albo jakiego sami by potrzebowali na Twoim miejscu.
- Ponieważ im nie komunikujesz, że potrzebujesz wsparcia, a jeszcze nie potrafią czytać w myślach. Komunikuj jakiego konkretnie wsparcia potrzebujesz najbardziej.
- Są tylko ludźmi i boją się sytuacji, w której Ty się znajdujesz, nie potrafią i nie wiedzą jak zareagować. Sytuacja może być dla nich bardzo trudna i stresująca. Wówczas albo wcale nie angażują się w sytuację i we wsparcie, albo robią to pokracznie, nerwowo i na siłę – krytykując i udzielając pseudo-dobrych-rad, zamiast okazać np. empatię.
- Mają sami problemy emocjonalne i osobowościowe, a do tego może jest między Wami jakiś konflikt. W sytuacji, w której Ty potrzebujesz wsparcia, mogą dostrzec okazję do pseudo-triumfu, zbudowania się, podwyższenia poczucia własnej wartości, kosztem wyżywania się na Tobie i pognębienia Cię. Rzadko kiedy robią to celowo – najczęściej jest to wyuczony i podświadomy mechanizm. Robią to dlatego, że sami mają ze sobą a duży problem, albo rywalizują z Tobą, albo po prostu nie sympatyzują Ci na tyle, aby chcieć zrobić coś dla Ciebie w tej chwili. Może być też tak, że jest między Wami jakiś konflikt i zadawnione rany, w wyniku których gdy Ty potkniesz się, otrzymujesz dodatkowego kopniaka zamiast wsparcie.
Warto uważnie obserwować osobę którą próbujesz wesprzeć, aby sprawdzać jak reaguje na Twoje próby wsparcia. Warto ewentualnie spytać o to czego potrzebuje i czego oczekuje, zamiast ślepo brnąć we wspieranie po swojemu.
Gdy wsparcie nie działa
Jeśli w trudnych momentach Twoje próby wsparcia odnoszą skutek odwrotny do zamierzonego, najprawdopodobniej udzielasz nie takiego wsparcia, jakiego najbardziej potrzebuje bliska Ci osoba.
Czasem kluczem jest właściwa kolejność wsparcia. Najczęściej osoba najpierw potrzebuje wsparcia budującego, emocjonalnego i praktycznego, a dopiero później wsparcia krytycznego i wskazówek. Eksperymentuj i zmieniaj obszar, w którym okazujesz wsparcie, a także kolejność tych obszarów, a będzie na pewno lepiej.
Na koniec tylko dodam, że momenty, w których potrzebujemy i otrzymujemy wsparcie od innych często bardzo silnie wpływają na jakość naszych relacji. Są to świetne okazje do budowania silnych fundamentów relacji. Jednocześnie jeśli zrobisz to źle lub nie zrobisz nic aby wesprzeć, łatwo możesz uszkodzić fundamenty dotychczas dobrej relacji. Dostrzeż istotność i potencjał takich sytuacji.
Jestem ciekaw Twoich refleksji i doświadczeń w związku z tym tematem. Zapraszam do dzielenia się nimi i konstruktywnej dyskusji w komentarzach.
Więcej w tym temacie możesz dowiedzieć się na prowadzonych przeze mnie szkoleniach i warsztatach. Szczególnie polecam:
- Zmiana osobista – jak radzić sobie z emocjami, z przeszłością i ze stresem
- Coaching integratywny, poziom I – profesjonalne wsparcie na drodze zmiany i rozwoju
- Coaching integratywny, poziom II – profesjonalne wsparcie na drodze zmiany i rozwoju
Klikając TUTAJ przejdziesz do kalendarza zawierającego listę wszystkich szkoleń i warsztatów.
Rozważ także skorzystanie z sesji indywidualnych, dzięki którym skuteczniej osiągniesz swoje cele mając moje osobiste wsparcie, wiedzę i doświadczenie.
Aby być na bieżąco z publikacjami – zapisz się do newslettera u góry strony i polub fanpage Ceros. A jeśli uznasz, że warto aby ten tekst dotarł do innych osób – udostępnij.